Teksty próbne dla tłumaczy cz. 3

Prezentujemy kolejne teksty próbne, które Zamawiający z branży technicznej oceniał przed dokonaniem wyboru najlepszej oferty:

Kolejne teksty od tego samego Zamawiającego:

Przyjęło się, że stosowanie mostów żeliwnych jest mniej opłacalne od staliwnych, ewentualnie wykonanych ze stali zgrzewnej (stal kuta) lub zespolonych. Środnik blachownicowej podłużnicy, stanowiącej ruszt, połączony jest z poprzecznicą za pomocą kątowników i nitów, przy czym kątowniki te są naginane na kątowniki półek dolnych podłużnic. Górne kątowniki podłużnicy dochodzą tylko do kątowników przytwierdzających jej blachę pionową, a górne pasy podłużnic, znajdujących się z obydwu stron poprzecznicy, są połączone ponad poprzecznicą krótką blachą poziomą, zabezpieczającą poziome nity, łączące profile z poprzecznicami, przed odrywaniem główek nitów. Żebra podłużne łączone są tężnikiem podłużnicowym, a dźwigary tzw. zwiatrowaniem dolnym w przypadku mostów z jazdą dołem. 

W mostach wantowych największe siły koncentrują się w pylonach, na które przekazywane są z cięgien mocowanych za pomocą zakotwień czynnych do pomostu. Łożyska garnkowe rozkładają obciążenia zmienne z pomostu na ławę podłożyskową, a stąd na korpus podpory i fundament pośredni.

   Remont cząstkowy nawierzchni jest zespołem zabiegów technicznych, wykonywanych na bieżąco lub w przypadku natychmiastowych potrzeb naprawczych, związanych z usuwaniem uszkodzeń nawierzchni zagrażających bezpieczeństwu ruchu, jak również obejmuje zabiegi na małych powierzchniach, hamując proces powiększania się powstałych uszkodzeń.

Ze względu na sposób transportu i wbudowania mieszanki, rozróżnia się remonty cząstkowe masą na gorąco przy użyciu termosów, grysami i emulsją przy użyciu specjalistycznego remontera, oraz masą na zimno poprzez układanie ręczne masy workowanej. Wykonując remont masą na gorąco często wbudowuje się mieszankę pochodzącą z mobilnych recyklerów.

Przygotowanie uszkodzonego miejsca do remontu cząstkowego (ubytku, wyboju lub obłamanych krawędzi nawierzchni itp.) należy wykonać bardzo starannie przez:

pionowe obcięcie (najlepiej diamentowymi piłami tarczowymi) krawędzi uszkodzenia na głębokość umożliwiającą wyrównanie jego dna, nadając uszkodzeniu kształt prostej figury geometrycznej np. prostokąta, alternatywnie frezowanie, 

usunięcie luźnych okruchów nawierzchni,

usunięcie wody, doprowadzając uszkodzone miejsce do stanu powietrzno-suchego, dokładne oczyszczenie dna i krawędzi uszkodzonego miejsca luźnych ziarn grysu, żwiru, piasku i pyłu.

Przyjęcia zlecenia w 3 godziny

Najczęstszą formą udzielania zleceń przez Zamawiającego jest kontakt mailowy, czyli wysłanie tekstu do przetłumaczenia mailem. Ale tak naprawdę czas dla biura tłumaczeń biegnie od chwili, w której potwierdzi ono przyjęcie zlecenia.

Jak widać są Zleceniodawcy, dla których czas potwierdzenia przyjęcia zlecenia nie może być dłuższy niż 3 godziny. A startując w przetargu trzeba określić deklarowany czas reakcji - czyli potwierdzenia przyjęcia zlecenia. Inny przykład:

Teksty próbne dla tłumaczy cz. 2

Jeden z Zamawiających z branży edukacyjnej przy wyborze najlepszej oferty kierował się przede wszystkim jakością tłumaczenia tekstów próbnych. Każda oferta mogła dostać aż 80 pkt za jakość dostarczonego tłumaczenia i tylko 20 za cenę. Pod uwagę brane były następujące kryteria oceny:

Zamawiający podał również teksty próbne do przetłumaczenia:

Teksty próbne

Tekst nr 1 (EN-PL)

The majority of national language tests carry high stakes for students

Countries administer national tests in foreign languages for a variety of purposes which have been divided into two main categories in this report.

In the first group, the national tests summarise students’ achievements at the end of a school year or an educational stage, prior to taking formal decisions about their future education. The results of the tests are used to award certificates or to inform important decisions concerned with progression such as moving from one year to the next, streaming, selection for higher education courses or institutions, etc. Tests belonging to this group are referred to as 'high-stakes tests for students'.

The main purpose of the second group of tests is to evaluate the performance of the education system as a whole, or the performance of schools or individual students, in order to inform improvements in teaching and learning. These tests have no formal consequences for student progression and are therefore often referred to as 'low-stakes tests for students'.

Tekst nr 2 (EN-PL)

In the majority of countries, all national tests are linked to CEFR levels

In 2006, the Council of Europe conducted a survey to collect information on the use of the framework at national level in the then 46 members of the Council of Europe. The results of the survey, published in 2007, show that the CEFR has had a major impact on language education. With respect to the planning and development of curricula, teacher education and testing, this influence has not been the same in all countries though.

Respondents emphasise that some elements of the CEFR (the learner-centred action-oriented approach, the lifelong learning concept, the ways to diversify the languages on offer and the promotion of plurilingualism and pluriculturalism) are mostly used to plan and develop curricula. In the area of teacher education, the levels, scales and descriptors were found to be particularly useful. With regard to testing, a shared recognition scheme for qualifications and a single reference system enabling a clear communication of learning objectives and achievements are seen as huge benefits for the community of language learners. The main issues of concern highlighted by respondents are: the need to define additional sublevels to the six-level scale, the lack of precision in some descriptors, and the difficulty in linking tests to the CEFR.

Tekst nr 3 (EN-PL)

The European Commission has long supported the development of entrepreneurship education. In its 2012 Communication 'Rethinking Education: Investing in skills for better socio-economic outcomes' it emphasizes transversal skills and particularly entrepreneurial skills and recommends that: "Member states should foster entrepreneurial skills through new and creative ways of teaching and learning from primary schools onwards, alongside a focus from secondary to higher education on the opportunity of business creation as a career destination. Real world experience, through problem-based learning and enterprise links, should be embedded across all disciplines and tailored to all levels of education. All young people should benefit from at least one practical entrepreneurial experience before leaving compulsory education." The Entrepreneurship 2020 Action Plan, published in 2013, identified entrepreneurial education as one of three areas for immediate intervention.

Tekst nr 4 (PL-EN)

W szkołach ogólnodostępnych, za zgodą organu prowadzącego, można zatrudnić dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej, w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych. Dyrektor przedszkola lub szkoły, uwzględniając indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów niepełnosprawnych wskazuje zakres zadań nauczycieli zatrudnionych dodatkowo, zajęcia przez nich prowadzone oraz zajęcia, w których nauczyciele ci uczestniczą, uwzględniając potrzeby uczniów niepełnosprawnych, określone m.in. w zaleceniach zawartych w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego, co przyczynia się do osiągania przez nich optymalnych efektów kształcenia.

Tekst nr 5 (PL-EN)

W Polsce w literaturze przedmiotowej w odniesieniu do dzieci i młodzieży  nie kontynuującej nauki używany jest często termin "drop out" (uczniowie wypadający z systemu edukacji) określający dzieci i młodzieży porzucające szkoły w wieku objętym trwaniem obowiązku szkolnego, tzn. od 7 do 18 roku życia. Badanie „Skala i powody wypadania uczniów z systemu edukacji w Polsce. Raport z badań odpadu szkolnego na terenie 32 gmin” wyodrębnia cztery grupy uczniów określanych terminem „school dropout”:

1) naturalny odpad szkolny - przyczyny wypadania uczniów z systemu to głównie śmierć, wypadki, samobójstwa czy ciężkie urazy;

2) pozorny odpad szkolny - przyczyną wypadania są wyjazdy na stałe lub na długie okresy czasu; uczeń może powrócić do systemu i/lub wejść do innego jego segmentu (np. ukończyć szkołę w innej miejscowości w kraju albo za granicą);

3) właściwy odpad szkolny - stanowiliby ci uczniowie, którzy weszli do systemu i z różnych przyczyn z niego wypadli nie dochodząc do VI klasy szkoły podstawowej albo do III klasy gimnazjum;

4) potencjalny odpad szkolny - uczniowie pozostający w systemie edukacji, lecz co do których istnieje duże prawdopodobieństwo, iż nie dotrą do poziomów kształcenia wykraczających poza obowiązek szkolny.

Tłumacz ze świadectwem bezpieczeństwa przemysłowego

Niektórzy Zamawiający jak Policja, Wojsko czy inne instytucje mogą dysponować materiałami opatrzonymi klauzulą bezpieczeństwa poufne, tajne, ściśle tajne lub zastrzeżone. Ale również i takie dokumenty wymagają przetłumaczenia. Problem jedynie w tym, że nie każdy Wykonawca może mieć dostęp do tych materiałów.

By móc stanąć do przetargu, a potem wykonywać tłumaczenia takich dokumentów Zamawiający może żądać świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego, które wydawane jest na wniosek zainteresowanego i po szczegółowej jego weryfikacji przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Może być coś gorszego niż najniższa cena

Tyle mówi się o tym, by odejść od sytuacji, kiedy o wygraniu przetargu decyduje wyłącznie najniższa cena. Myśli się przy tym, że często najniższa cena oznacza również najniższą jakość. W związku z tym by znaleźć dobrą korelację pomiędzy ceną a jakością coraz częściej wpływ na wybór Oferenta mają dodatkowe czynniki jak np. doświadczenie, referencje itp. Jednak niektórzy chyba opacznie rozumieją odejście od jedynego kryterium wyboru według ceny. Pewien Zamawiający pomyślał, że skoro nie tylko cena ma się liczyć, to niech liczy się również usługa bez ceny czyli za darmo!!!!!

Minimum 38 stron dziennie

Wśród wymagań dotyczących Oferentów mogą być też takie, które dotyczą szybkości i wydajności tłumaczenia. Jeżeli Zamawiającemu zależy na tym, by w możliwie krótkim czasie przetłumaczyć możliwie dużo stron, może on określić odpowiednie wymogi w ogłoszonym przez siebie przetargu.

W powyższym przykładzie widać, że cena oferty stanowi maksymalnie 50%, natomiast drugie 50% punktów można otrzymać za zadeklarowanie największej liczby stron, jakie Oferent jest w stanie przetłumaczyć i dostarczyć Zamawiającemu w ciągu 24 godzin. Przy czym Zamawiający określił minimum, jakiego oczekuje od Oferentów czyli 38 stron dziennie.

Wymagania dla tłumaczy

Jeden z uniwersytetów ogłaszając przetarg na tłumaczenia określił warunki dla Oferenta/Tłumaczy:

Wymagane w pkt. 2.1 i 2.2 zakresy merytoryczne dotyczą a) obszaru nauk humanistycznych i społecznych b) dokumentów z zakresu administracji publicznej (m.in. dokumenty administracyjne, prawne, dokumentacja przetargowa, kontrakty, dokumentacja ustawodawcza, pisma urzędowe, wszelkiego rodzaju umowy, dokumenty finansowe, dokumenty księgowe). (wraz z dokumentami administracyjnymi m.in. związanymi z obsługą grantów).

Wymagane w pkt. 2.3 i 2.4 zakresy merytoryczne dotyczą:  – kompleksowa obsługa tłumaczeniowa tekstów z zakresu: obszaru nauk ścisłych i technicznych, w tym: a) budownictwo, geodezja z kartografią i inżynieria przestrzenna; b) chemia i fizyka; c) energetyka, elektrotechnika i elektronika; d) inżynieria chemiczna i technologia chemiczna; e) inżynieria materiałowa i metalurgia; f) inżynieria środowiska i ochrona środowiska; g) matematyka i informatyka; h) mechanika, budowa i eksploatacja maszyn. (wraz z dokumentami administracyjnymi m.in. związanymi z obsługą grantów).

Wymagane w pkt. 2.5 i 2.6 zakresy merytoryczne dotyczą: – kompleksowa obsługa tłumaczeniowa tekstów z zakresu: a) obszaru nauk medycznych b) nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej (wraz z dokumentami administracyjnymi m.in. związanymi z obsługą grantów).

Teksty próbne dla tłumaczy cz. 1

Poniżej próbki dwóch tekstów do przetłumaczenia na język angielski przygotowanych przez Zamawiającego. Zamawiający brał pod uwagę jakość tłumaczenia tych próbek jako jeden z kryteriów wyboru Wykonawcy.

część A

O projekcie Zbudowana przez nas infrastruktura informatyczna ma ułatwiać współpracę sektora gospodarki ze sferą nauki. Aby osiągnąć ten cel, zidentyfikujemy innowacyjne potrzeby przedsiębiorstw, które wymagają prowadzenia prac badawczo-rozwojowych. Co najważniejsze, nasze systemy umożliwią wydobywanie informacji z różnych źródeł. Następnie wytworzą wiedzę przydatną środowisku naukowemu do zrozumienia procesów zachodzących w innowacyjnej gospodarce oraz do odpowiedniego planowania prac badawczych. Takie podejście jest zasadne, ponieważ – jak wynika z analiz – skuteczna współpraca naukowców i przedsiębiorców oraz znajdowanie zastosowań rynkowych dla wyników prac B+R to wciąż w Polsce obszary, w których liczyć się trzeba z wieloma przeszkodami.

Inventorum składać się będzie z następujących bloków informacyjnych:
• Innowacyjne firmy
• Kapitał intelektualny przedsiębiorstw
• Rynki dla innowacyjnych produktów
• Eksperci i recenzenci
• Konferencje

Dzięki tym narzędziom możliwe będzie prognozowanie potrzeb współpracy gospodarki ze sferą badawczo-rozwojową, diagnozowanie potencjału wiedzy sektora polskiego biznesu oraz poszukiwanie potencjalnych obszarów zastosowań. Użytkownik będzie mógł znaleźć ekspertów i współpracowników do swoich projektów, a także wyszukiwać interesujące konferencje i spotkania naukowe.

Przedsiębiorcy i naukowcy znajdą odpowiedzi na następujące dylematy:

Przedsiębiorca:
• jestem niekonkurencyjny i chcę dowiedzieć się, w co warto inwestować.
• potrzebuję biznesowego lub naukowego partnera do projektu.
• mam wątpliwości, czy i gdzie znajdę rynki dla mojego produktu.
• chcę dotrzeć do eksperta, który rozwiąże mój problem technologiczny.
• szukam recenzenta, który oceni mój projekt.
• chcę dowiedzieć się, jaki potencjał badawczy ma określona uczelnia, region, kraj.
• szukam pracowników o najwyższych kwalifikacjach.
• poszukuję informacji o konferencjach naukowych z mojej dziedziny.
• zamierzam dotrzeć do jak największej liczby odbiorców mojej konferencji.

część B

<template code="ui.mail.password.reset" subjectPl="Informacja z systemu Inventorum"
html="true">
 <pl>
 <![CDATA[
 <!DOCTYPE html>
 <html>
 <head>
 <meta content="text/html; charset=UTF-8" http-equiv="Content-Type">
 </head>
 <body>
 Anonimowy użytkownik Internetu (używający komputera o numerze IP ${ip}) zażądał
w dniu ${date} zmiany hasła do konta ${name} w systemie Inventorum, którego
właścicielem jest właściciel skrzynki pocztowej ${email}<br/>
 Jeżeli nie występowałeś z takim żądaniem, po prostu zignoruj ten list, hasło do konta
pozostanie bez zmian. Jeżeli rzeczywiście chcesz zmienić hasło, wykonaj krok 2 operacji i
<a href="${url}">potwierdź swoją decyzję klikając w ten link</a>. Jeżeli masz kłopoty z
wywołaniem powyższego linku, skopiuj do przeglądarki poniższy tekst i naciśnij Enter:
 <br/>
 ${url}<br/>
 Z poważaniem,<br/>
 Zespół Inventorum
 <br/><br/><br/>
 </body>
 </html>
 ]]>
 </pl>

</template>

ui.person.profile.photo = Zdjęcie profilowe
ui.person.profile.title = Określ tytuł lub stopień
ui.person.profile.title.description = Szczegóły dotyczące tytułu/stopnia
ui.person.profile.title.placeholder = Jeżeli chcesz, żeby twoje dane zostały zaktualizowane
albo zapisane w bazie danych Nauka Polska to uzupełnij je o informacje : tytuł pracy,
recenzenci i promotorzy, data wszczęcia postępowania, instytucja nadająca stopień/tytuł
naukowy, data nadania tytułu/stopnia naukowego, dziedzina/dyscyplina nauki, w której
został nadany stopień/tytuł.
ui.person.profile.func.remove.header = Usuwanie funkcji
ui.person.profile.func.remove.description = Czy na pewno chcesz usunąć tę funkcję
innowacji?
ui.person.profile.employment.remove.header = Usuwanie zatrudnienia
ui.person.profile.employment.remove.description = Czy na pewno chcesz usunąć to
zatrudnienie?
ui.person.profile.edit.role = Zmiana stanowiska
ui.person.profile.mismatchWithBWNP.byBwnpId = W systemie Nauka Polska osoba z
identyfikatorem %s posiada różniące się dane: <ul>%s</ul> Czy pomimo różnic chcesz
zapisać wprowadzone dane?
ui.person.profile.mismatchWithBWNP.byPesel = W systemie Nauka Polska osoba z PESELEM
%s posiada różniące się dane: <ul>%s</ul> Czy pomimo różnic chcesz zapisać
wprowadzone dane?

Zamówienie z wolnej ręki

"Zamówienie z wolnej ręki" to wyjątkowy tryb udzielenia zamówienia. Nie jest to oficjalne ogłoszenie przetargu, w którym startować może każdy. Nie jest to więc tryb uwzględniający konkurencyjność ofert i oferentów. Na zamówienie z wolnej ręki Zamawiający zdecydować może się tylko w wyjątkowych przypadkach. Najczęściej jest to sytuacja, kiedy zamówienie w sposób rzetelny i terminowy wykonać może tylko jeden Wykonawca. Oczywiście Zamawiający musi mieć twarde argumenty, że tak jest naprawdę. W przypadku tłumaczeń najczęściej chodzi o firmę, która wygrała przetarg w postępowaniu przetargowym, ale Zamawiający ma dodatkowe zlecenie, które powinno lub musi wykonać to samo biuro tłumaczeń lub tłumacz. Ofertę Wykonawcy zastępują wówczas pertraktacje, mające na celu wspólne ustalenie warunków wykonania Zlecenia.

W powyższym przykładzie chodzi o tłumaczenia w języku dari (perskim) dla Wojska Polskiego. Zamawiający wybór trybu z wolnej ręki uzasadnił niemożliwością terminowej realizacji zadania w przypadku zastosowania klasycznego przetargu. Dlatego zamówienie skierował tylko do jednego Wykonawcy, z którym ustalił cenę wykonania zlecenia.

Kopie dokumentów w przetargu

Przystępując do przetargu zobowiązani jesteśmy do przekazania Zamawiającemu różnego rodzaju dokumentów. Oczywiście dokumenty te nie składamy w formie oryginału, gdyż tę zachowujemy dla siebie. Zamawiającemu przesyłamy jedynie kserokopię/wydruk z obowiązkową adnotacją, że jest ona zgodna z oryginałem. Ważnym jest przy tym, by kopie te były dobrej jakości, tak by Zamawiający nie miał wątpliwości co do ich treści.

Zamawiający na pewno sprawdzi każdy dokument/kopię/wydruk dokumentu, szczególnie pod kątem zgodności z warunkami przetargu. Jeżeli złożone dokumenty będą nieczytelne, to Zamawiający nie będzie mógł ich jednoznacznie zweryfikować. Oznacza to, że nie będzie mógł zaakceptować takiego dokumentu. W korzystnym układzie Zamawiający będzie żądać uzupełnienia dokumentów, co oznacza że będziemy mogli dosłać lepszą kopię. Może się jednak tak zdarzyć, że na wszelkie uzupełnienia będzie już za późno, lub będą one niemożliwe. Wtedy nieuznanie przez Zamawiającego jakiegoś dokumentu może spowodować naszą porażkę lub wykluczenie z przetargu.

Umiejętności językowe to za mało

Tłumacze ustni są w stanie bardzo dobrze się zaprezentować jeżeli posiadają doskonałe umiejętności językowe, świetny warsztat tłumaczeniowy, są dobrze przygotowani merytorycznie do tematu spotkania, są w dobrej kondycji psychicznej i fizycznej i ewentualnie posiadają stosowną do spotkania aparycję. Bywa jednak, że i te wszystkie przymioty mogą okazać się niewystarczające...

Czasami klient ze względu na specyfikę tłumaczenia lub grupy odbiorców może mieć dodatkowe życzenia dotyczące tłumacza.

Jest to więc już rolą biura tłumaczeń, aby desygnując danego tłumacza do zadania uwzględnić z jednej strony potrzeby Klienta, a z drugiej dodatkowe atuty samego tłumacza, które akuratnie w danym zleceniu mogą być ogromną wartością dodaną.

Bo przecież fakt posiadania danych cech charakterologicznych nie jest żadną wadą lecz zaletą. Pod warunkiem, że umie się je odpowiednio wykorzystać.

Kiedy korekta jest tłumaczeniem

Podstawowym zadaniem tłumacza jest tłumaczenie tekstów czyli przekład z jednego języka na drugi. Zdarzają się jednak tacy Zamawiający np. placówki naukowe, których pracownicy władają względnie dobrze językiem obcym. Ich znajomość języka jest być może do bieżących kontaktów wystarczająca, jednak w przypadku poważniejszych tekstów zlecają oni korektę napisanych/przetłumaczonych przez siebie tekstów. To czy korekta takiego tekstu będzie prosta czy nie - zależy od jego jakości językowej. W przypadku kiepsko napisanego tekstu, jego korekta będzie uciążliwa i długotrwała. Korektor może mieć wrażenie, że łatwiej byłoby tekst przetłumaczyć niż go ulepszać.

Istnieje wtedy pytanie, kiedy korekta staje się już pracą równą niemal tłumaczeniu. Dobrze, kiedy Zamawiający zdaje sobie z tego sprawę i w umowie określi z Wykonawcą granicę pomiędzy korektą a tłumaczeniem. Jest to o tyle ważne, że korekta jest standardowo niżej wyceniana niż tłumaczenie.

Przedłużenie terminu związania ofertą

Przystępując do przetargu i wysyłając naszą ofertę wyrażamy jednocześnie zgodę na to, że nasza oferta ważna jest przez 30 dni. Termin związania ofertą rozpoczyna się wraz z terminem złożenia ofert. Może się jednak zdarzyć, że Zamawiający nie będzie w stanie w tym czasie rozstrzygnąć postępowania i wskazać zwycięzcę przetargu. W tej sytuacji Zamawiający może zwrócić się do Oferentów z prośbą o przedłużenie ważności oferty na maksymalnie 60 dni.

Zamawiający musi taką prośbę wystosować na co najmniej 3 dni przed upływem terminu ważności oferty. Oferent nie ma jednak obowiązku przedłużania ważności swojej oferty. Jeżeli tego nie zrobi to wycofuje z przetargu swoją ofertę. Jeżeli wcześniej wpłacił wadium, to Zamawiający ma obowiązek mu go zwrócić.

Dzień przyjęcia zlecenia

W przypadku umów ramowych dokładnie określa się tryb tłumaczeń, a w szczególności ilość stron, która powinna być zrealizowana w danym trybie. Szczególnie ważne są ustalenia dotyczące tłumaczeń ekspresowych. Zlecającemu najbardziej w tym wypadku zależy na czasie, ale oczywiście chce mieć zachowaną jakość tłumaczenia. W poniższej umowie określony został tryb ekspresowy jako tłumaczenie do 3 stron w ciągu 3 godzin lub 4-10 stron w ciągu maksymalnie 12 godzin.

Do czasu tłumaczenia nie wlicza się sobót i niedziel oraz innych dni ustawowo wolnych od pracy, jednak zgodnie z pkt. 16 wliczany jest dzień, w którym nastąpiło przyjęcie zlecenia. Jest to o tyle ważne, że w tym przypadku umowny koniec dnia roboczego ustalony został na godzinę 18.00. Przyjęcie więc o godz. 17.00 zlecenia przetłumaczenia 10 stron o oznacza oddanie tłumaczenia również najpóźniej o godz. 17.00 dnia następnego. Dla przyjmującego zlecenie ważnym jest więc koordynacja gotowości tłumacza, by mógł on zmieścić się w wyznaczonym terminie.

Pamięć tłumaczenia

O tym, że startując w przetargu trzeba dokładnie czytać wzór umowy, niejednokrotnie już pisałem. Często w umowie znajdują się zapisy nie wyszczególnione w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.

Tylko w umowie zapisane jest żądanie Zamawiającego do wyeksportowania i przekazania mu zasobów pamięci tłumaczeniowych w formatach kompatybilnych z programami CAT. Nieczęsty to warunek Zamawiającego, ale podpisanie takiej umowy oznacza konieczność jego spełnienia.

Sprzęt wliczony w tłumaczenie ustne

Jednym z błędów osób organizujących przetargi na tłumaczenia jest niewyszczególnienie wynajmu sprzętu do tłumaczeń symultanicznych, a w zamian za to wliczenie go w cenę godziny tłumaczenia ustnego. Pozornie takie rozwiązanie wydaje się korzystne dla organizującego przetarg, gdyż ma mniej parametrów do oceny i nie musi precyzować o jaki sprzęt chodzi, w jakiej ilości itp. Interesuje go tylko dobre wykonanie tłumaczenia, a jeżeli trzeba to z odpowiednim sprzętem. Jednak dla biura tłumaczeń takie wrzucenie wszystkiego do jednego worka musi rodzić pytania o to, jak wycenić godzinę czy blok tłumaczenia ustnego, tym bardziej jeżeli zawieramy umowę czasową, a nie na konkretne wydarzenie tłumaczeniowe. Najlepszym rozwiązaniem jest wtedy zwrócenie się do Zamawiającego z prośbą o wyjaśnienia.

Niestety odpowiedź nie zawsze będzie satysfakcjonująca. Już sam fakt połączenia tłumaczenia ze sprzętem świadczył o pewnej niewiedzy Zamawiającego, który chciał iść na skróty. A odpowiedź, z której wynika że w cenę tłumaczenia należy wliczyć 1 lub 2 kabiny oraz 6 do 50 słuchawek/multifonów niewiele pomaga Oferentowi w skalkulowaniu atrakcyjnej ceny. To czy weźmiemy udział w przetargu czy nie, i jak skalkulujemy cenę (raczej maksymalnie niż minimalnie) zależy już od nas, bo Oferent bardziej nam nie pomoże. Powinien on jednak lepiej przemyśleć strukturę zamówienia i precyzyjniej określić swoje potrzeby.

Biuro tłumaczeń nie chcąc dokładać do realizowanych tłumaczeń skalkuluje cenę uwzględniając maksymalne wartości. Taka cena nie będzie oczywiście korzystna dla Zamawiającego, który jest w stanie jeszcze w umowie zaznaczyć pewną opcję:

Zamawiający może określić kto zapewnia sprzęt czy biuro tłumaczeń czy Zamawiający zapewne korzystając z innego przetargu wyłącznie na sprzęt. To rozwiązanie jest neutralne dla biura tłumaczeń jeżeli cena za wynajem sprzętu określona jest osobno. Jeżeli jednak nie, to Zamawiający każdorazowo musi sobie kalkulować co mu się bardziej opłaca. Tak czy inaczej szkoda czasu i nerwów - lepiej od razu dobrze zdiagnozować swoje potrzeby i właściwie przeprowadzić przetarg.

Tłumacz z dostępem do informacji niejawnych

Wśród instytucji organizujących przetargi na tłumaczenia są również takie, które mogą przetwarzać informacje tajne. Wówczas tłumacze, którzy mieliby kontakt z takimi informacjami muszą posiadać certyfikat bezpieczeństwa uprawniający ich do dostępu do takich informacji.

Biura Tłumaczeń, które chciałyby skorzystać z usług takich tłumaczy, muszą w postępowaniu przetargowym przedstawić zaświadczenia o stosownych uprawnieniach swoich tłumaczy. Uprawnienia takie mogą dotyczyć informacji opatrzonych klauzulami zastrzeżone/poufne, tajne lub ściśle tajne. Teoretycznie każdy tłumacz może otrzymać odpowiednie uprawnienia, musi jedynie przejść weryfikację dającą gwarancję zachowania tajemnicy oraz odbyć szkolenie dotyczące ochrony informacji niejawnych.

Potwierdzenie kopii oryginału

Zamawiający żądając od Oferenta dokumentów zawsze dopuszcza ich dwie formy. Możemy wysyłać dokumenty w formie oryginału lub w formie kopii. Oryginałów praktycznie nigdy nie wysyłamy, bo są dla nas zbyt cenne. Pozostaje zrobienie kopii dokumentów. Ale zawsze wysyłając kopie musimy poświadczyć ją za zgodność z oryginałem. Poświadczenia może dokonać osoba uprawniona do reprezentowania Oferenta. Może to być osoba składająca ofertę lub reprezentant np. spółki. Ważnym jest, by Zamawiający nie miał wątpliwości co do odpowiedzialności osoby poświadczającej kopię zarówno w stosunku do Oferenta jak i Zamawiającego. Czyli żadna przypadkowa osoba to być nie może, a odpowiedzialność / uprawnienia tej osoby muszą wynikać z przedłożonych dokumentów.

Gdyby się zdarzyło, że Oferent wyśle kopie oryginałów nie poświadczonych, Zamawiający wezwie go do uzupełnienia dokumentów. Oferent chcący w dalszym ciągu uczestniczyć w przetargu musi dostarczyć Zamawiającemu właściwe dokumenty. Jeżeli Oferent tego nie zrobi, to Zamawiający zmuszony jest wykluczyć go z postępowania przetargowego.

Wyjaśnienia dotyczące specyfikacji

Może się zdarzyć, że Oferent po przeczytaniu Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia będzie miał pytania czy wątpliwości dotyczące interpretacji poszczególnych zapisów. Zamawiający ma obowiązek umożliwić mu kontakt ze sobą i określić sposób zadawania pytań.

Ważnym przy tym jest, by pamiętać o terminach. Nasze pytania musimy zadać Zamawiającemu maksymalnie do połowy okresu pomiędzy ogłoszeniem przetargu a terminem złożenia ofert. Jeżeli np. przetarg ogłoszony został w piątek, a termin składania ofert upływa po 6 dniach, to oznacza że najpóźniej w poniedziałek Oferent musi przekazać Zamawiającemu swoje pytania. Z doświadczenia mogę powiedzieć, że zdecydowania warto zadawać pytania, gdyż nie wszystkie zapisy w SIWZ są dobrze sformułowane, czasami rodzą różne możliwości interpretacji, a czasami nie wszystko zawarte jest w SIWZ. Należy więc dopytać o warunki przetargu lub usługi. Wyjaśnienia jakie otrzymamy pozwolą nam lepiej przygotować ofertę lub zrezygnować ze startu w przypadku niesatysfakcjonujących odpowiedzi.

Polisa OC z tytułu prowadzonej działalności

Wśród wymogów, jakie Zamawiający może określić w prowadzonym przez siebie przetargu może pojawić się konieczność przedstawienia polisy od odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

W powyższym przykładzie polisa musi być opłacona co oznacza przedstawienie również dowodu opłacenia polisy. Wymóg posiadania polisy pojawia się na szczęście rzadko. I dobrze, bo polisę za 200 zł na rok wykupić może sobie każdy, a doświadczenie i referencje Oferenta powinny być dla Zamawiającego ważniejsze niż polisa od błędów zawodowych.

Rażąco niska cena

W wyniku złożonych ofert może się okazać, że jedna z nich jest zdecydowanie niższa od pozostałych. W takiej sytuacji możemy mieć do czynienia z tzw. rażąco niską ceną. Jeżeli Oferent wezwany do wyjaśnień nie będzie w stanie przekonująco uzasadnić zaproponowanej przez siebie ceny, jego oferta zostanie odrzucona.

Jak dokładnie należy rozumieć pojęcie rażąco niskiej ceny możemy prześledzić na konkretnym przykładzie, który idealnie do tego się nadaje, gdyż przetarg na zlecenie Zamawiającego prowadzony był przez jedną z warszawskich kancelarii radców prawnych.

Przede wszystkim trzeba powiedzieć, że nie ma jakiejś jednej ceny, która mogłaby być przyjęta za punkt odniesienia. Każdy przypadek Zamawiający, na którym ciąży obowiązek oceny wszystkich ofert, musi traktować indywidualnie zgodnie z wymogami danego przetargu. Zamawiający może powziąć podejrzenia, że dana oferta zawiera rażąco niską cenę, jeżeli badana oferta jest zdecydowanie niższa niż rynkowa wartość dla danego typu zamówienia. Nasuwa się jednak pytanie co oznacza pojęcie "zdecydowanie niższa". Kancelaria przytacza w tej kwestii wyrok Krajowej Izby Odwoławczej, który określa znamiona "rażąco niskiej ceny" jako ponad 30-procentową różnicę pomiędzy badaną ofertą, a ofertą z drugą w kolejności ceną. Z kolei w innym wyroku Izba przytoczyła praktykę obowiązującą w Unii Europejskiej, gdzie procedura wyjaśniająca niską cenę rozpoczyna się jeżeli podejrzana oferta odbiega o 10% od średniej ceny grupy ofert o zbliżonych cenach lub o 20% od wartości szacunkowej zamówienia.

W naszym konkretnym przypadku pewne biuro tłumaczeń zaoferowało cenę o 37% niższą od kolejnej oferty, która z kolei nie odbiegała cenowo od następnych.

Dodatkowo zaoferowana cena jest o niemal 50% niższa niż szacunkowa cena zamówienia wynikająca z rozeznania rynku przez Zamawiającego.

Uwzględniając powyższe zależności cenowe Zamawiający wezwał Oferenta do wyjaśnień czyli do uzasadnienia zaoferowanej przez siebie ceny. Oferent nie był w stanie rzetelnie uzasadnić swojej ceny, powoływał się na inne przetargi, które wygrał, i na referencje od innych instytucji. Zamawiający poprzez prowadzącą przetarg kancelarię nie uznał tych wyjaśnień za wiarygodne w odniesieniu do przedmiotowego przetargu i odrzucił ofertę jako spełniającą przesłanki rażąco niskiej ceny.

Niestarannie przygotowana oferta

Standardowym wymogiem Zamawiającego jest konieczność przygotowania Wykazu usług z ostatnich 2-3 lat spełniających wymogi zamówienia i oczywiście dołączenia do Wykazu poświadczeń ich rzetelnego wykonania. Całość wydaje się prosta, jednak jak zawsze wymagana jest duża staranność przy kompletowaniu Wykazu i stosownych dokumentów. Poniższy przykład ilustruje niezgodność Wykazu usług z dołączonymi zaświadczeniami ich rzekomego wykonania. Efektem tego braku staranności jest wykluczenie Oferenta z przetargu.

Zamawiający jak widać skrupulatnie porównał Wykaz usług i dołączone dokumenty mające poświadczać ich wykonanie. Jednak doszukał się wielu nieścisłości. Chodzi przede wszystkim o fakt, że w Wykazie usług zostały wymienione inne usługi niż wynikałoby to z dołączonych dokumentów. Nieścisłości dotyczą zarówno zakresu usług jak i dat ich wykonania. Oferent prawdopodobnie popełnił błąd i albo do Wykazu usług wpisał nie te usługi, które być powinny, albo dołączył nie te dokumenty, które powinien. Dodatkowo Oferent nie odpowiedział na wezwanie Zamawiającego do wyjaśnienia nieścisłości i tym samym sam wyeliminował się z przetargu.

Żmudne kompletowanie danych

Im większy jest zakres przetargu, tym oczywiście więcej trzeba będzie poświęcić czasu na skompletowanie wszelkich dokumentów i przygotowanie dokumentacji przetargowej. Jednym z zadań, który może nastręczyć dużo problemów i zabrać dużo czasu, jest przygotowanie Zamawiającemu pełnej listy tłumaczy wraz z odpowiednią dokumentacją.

W powyższym przetargu należy przygotować listę 51 tłumaczy, którzy będą zaangażowani przy wykonywaniu zamówienia, w tym 16 z grupy językowej A, 25 z grupy językowej B i 10 z grupy językowej C. Dodatkowo Oferent musi wykazać kwalifikacje zawodowe poszczególnych tłumaczy oraz ich doświadczenie. Skompletowanie takiej listy jest niezwykle trudne, a czas zebrania danych i wypełniania tabel można liczyć w godzinach.

Omyłki rachunkowe

Mimo dołożenia wszelkich starań może się zdarzyć, że w ofercie znajdą się różnego rodzaju błędy czy pomyłki. Oczywiście jakiekolwiek błędy i wynikające z nich konsekwencje są tylko i wyłącznie winą Oferenta, który składa pod ofertą swój podpis. Istnieje jednak pewien rodzaj błędów, które Zamawiający może samodzielnie poprawić, bez konieczności wzywania Oferenta do wyjaśnień.

Błędami tymi są tzw. omyłki rachunkowe, omyłki pisarskie oraz inne omyłki niepowodujące istotnych zmian w treści oferty. W powyższym przykładzie Zamawiający sam dokonał poprawek oczywistych omyłek rachunkowych, wynikających z błędnych zaokrągleń i błędnych działań mnożenia.

Protokół z wyboru oferty

W przypadku przetargów, w których Zamawiający postanowił przyznawać punkty za poszczególne składowe części przetargu przydatnym może być sporządzenie protokołu z wyboru oferty.

Powyższy przykład ilustruje przetarg dotyczący tłumaczeń na 4 języki. Jednak każdy z języków podzielony został na 4 części składowe oferty: 1. cena tłumaczenia zwykłego 2. cena tłumaczenia przysięgłego 3. czas tłumaczenia zwykłego 4. czas tłumaczenia przysięgłego. Dało to w sumie aż 16 elementów, które podlegały punktacji i składały się na punktację końcową. W protokole mamy 10 Oferentów i ich pozycję w danym elemencie w znaczeniu 10 punktów - pierwsze miejsce, 1 punkt - miejsce ostatnie. Przy czym miejsca ex aequo punktowane było identycznie. Jak widać zwycięzca klasyfikacji końcowej otrzymał 150 punktów na 160 możliwych. Najgorszy wynik to 88. Przeliczanie ceny i czasu tłumaczenia na punkty pozwala Oferentowi łatwo i mechanicznie dokonać wyboru najlepszej dla siebie oferty, choć oczywiście waga tych punktów może być różna.

Dojazd na miejsce tłumaczenia

W przypadku tłumaczeń ustnych, tłumacz musi dojechać na miejsce tłumaczenia. Jeżeli mieszka w tym samym mieście, to nie ma problemu. Czasami jednak musi on dojechać na miejsce tłumaczenia kilkanaście lub kilkadziesiąt kilometrów. Właściwe oszacowanie kosztów takiego tłumaczenia ważne jest dla wszystkich stron: dla Zamawiającego, dla tłumacza i dla biura tłumaczeń.

Z powyższego przykładu wynika, że Zamawiający pokrywa koszty dojazdu tłumacza dopiero od odległości 50 km od siedziby Zamawiającego. Aby rzetelnie oszacować wartość takiego dojazdu trzeba mieć dokładne dane o ilości tłumaczeń "wyjazdowych" i ich lokalizacji. Koszty 10 przejazdów na odległość 40 km tam i z powrotem będą wynikać z przebycia łącznie 800 km drogi czy to samochodem czy np. środkami lokomocji. Ani tłumacz, ani biuro tłumaczeń nie miałoby zamiaru finansować takich przejazdów z własnej kieszeni. A wrzucenie ich w koszty tłumaczenia będzie zależeć od ich ilości i lokalizacji.

Prościej jest w powyższym przykładzie z tłumaczeniami zlokalizowanymi powyżej 50 km od siedziby Zamawiającego, gdyż wtedy Zamawiający zgadza się na zastosowanie stawek wynikających z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury, które są z góry wiadome.

Droższe tłumaczenie na angielski

Zamawiający z reguły przyjmuje najniższą cenę jako kryterium wyboru najlepszej oferty. Może się jednak zdarzyć, że rodzaje poszczególnych tłumaczeń będą nieco inaczej punktowane czyli będą miały inną wagę:

W powyższym przykładzie cena oferty rozbita jest na dwa kryteria: cena za tłumaczenie na język angielski i cena na tłumaczenie z języka angielskiego. Zdecydowanie większą wagę Zamawiający nadał tłumaczeniom na język angielski, bo aż ponad dwukrotnie większą niż z języka angielskiego. Oznacza to, że walka o najniższą cenę całej oferty będzie toczyć się głównie w obrębie ceny za tłumaczenia na język angielski. Jest to szczególnie ważne dla Oferentów, którzy standardowo nie rozróżniają cenowo kierunku tłumaczeń, gdyż tak zbudowane kryteria zachęcają do zastosowania odmiennych cen i skupieniu się na cenie za tłumaczenia na język angielski